جراحی لیزری دیسک کمر یکی از روش‌های نوین و کمتهاجم برای درمان بیرون‌زدگی دیسک کمر است. در این جراحی، گرمای لیزر باعث تبخیر هسته ژلاتینی دیسک و درنتیجه جمع شدن بیرون‌زدگی آن خواهد شد. این فرایند به علت برش بسیار کوچک و فرایند کمتهاجم، نقاهت کوتاهی دارد و تقریبا هیچ‌گونه عارضه‌ای نشان نمی‌دهد. لازم به ذکر است که این روش برای بیرون‌زدگی‌های جزئی و متوسط موثر خواهد بود، همچنین افرادی که به دلایل مختلف امکان انجام جراحی دیسک کمر ندارند نیز می‌توانند از این روش بهره ببرند. برای بررسی شرایط خود و دانستن اینکه آیا برای عمل جراحی لیزری دیسک کمر مناسب هستید، حتما با پزشک مشورت نمایید.
جراحی لیزری دیسک کمر چیست؟
جراحی دیسک کمر با لیزر (PLDD) یک روش کم‌تهاجمی است که برای درمان برخی از انواع بیرون‌زدگی دیسک استفاده میشود. واژه کم‌تهاجمی در این روش به این معنا است که جراحی توسط ایجاد سوراخ کوچک و با استفاده از بیحسی موضعی انجام میشود و در نتیجه بر خلاف جراحی باز، در این روش از بی‌هوشی عمومی استفاده نمی‌شود.
هدف از به‌کارگیری روش درمان دیسک کمر با لیزر، رفع بیرون‌زدگی دیسک و بهبود ساختارهای عصبی می‌باشد. حتی چنانچه تنها بخش کوچکی از بیرون‌زدگی دیسک توسط لیزر بهبود پیدا کند، درد و نقص‌های عصبی تسکین و یا رفع می‌شوند.
با استفاه از لیزر برای دیسک کمر، زمان بستری در بیمارستان و توان‌بخشی به مقدار زیادی کاهش پیدا می‌کنند. درمان دیسک کمر با لیزردرمانی یک روش کم‌خطر محسوب میشود چرا که در این روش به باز کردن کانال نخاعی نیازی نیست و بافت مجاور دچار آسیبدیدگی نشده و به برداشتن این بافت نیازی نمیباشد.
آیا جراحی لیزری در درمان دیسک کمر موثر است؟
امروزه بسیاری از متخصصین دیسک کمر جهت درمان بیرون‌زدگی دیسک از روش‌های کم‌تهاجمی استفاده می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که عمل دیسک کمر با لیزر جهت درمان بیرون‌زدگی دیسک موثر می‌باشد. لیزتراپی دیسک کمر یک روش کم‌تهاجمی و ایمن به شمار می‌رود. برخی از تحقیقات در مورد استفاده از لیزر برای دیسک کمر شامل موارد زیر می‌باشد:
- در مطالعه‌ای که روی تعدادی بیمار با علائم سیاتیک و مشکل بیرون‌زدگی دیسک انجام شده بود، یک دسته تحت جراحی دیسک باز قرار گرفتند و گروه دیگر به روش لیزری جراحی شدند. نتایج نهایی نشان داد که میان دو گروه تفاوت خاصی وجود ندارد و اثربخشی روش لیزری به اندازه روش جراحی باز است. (منبع)
- در تحقیق دیگری که بر روی 40 بیمار با درد مزمن کمر انجام شد، تقریبا 87% بیماران بعد از جراحی لیزری نیازی به مداخله جراحی دیگری پیدا نکردند و بیشتر از 75% بیماران از نتیجه درمان و اثربخشی این روش رضایت داشتند. (منبع)
- در بررسی دیگری که در کشور مجارستان بر روی 141 بیمار انجام شد، 70 تقریبا% رضایت کامل و 28 % بهبودی جزئی و ضعیف گزارش نمودند و باقی افراد از نتیجه رضایت نداشتند. در نهایت نیز محققان به این نتیجه رسیدند که این روش موثر و بدون عارضه است. (منبع)
- در یک بررسی بر روی 248 بیمار، 162 جراحی اندوسکوپی دیسک یا میکرودیسکتومی انجام دادند، در حالی که 86 بیمار تحت درمان لیزری قرار گرفتند. نتایج به دست آمده در کوتاه مدت یکسان بوده است اما برخی افراد بعد از 17 ماه از عمل لیزری مجددا علائم نشان دادند. (منبع)
همانطور که مشاهده می‌کنید، با توجه به مطالعات انجام شده و درصدهای موفقیت قابل قبول این روش جراحی، پزشکان در موارد زیادی این روش را توصیه می‌نمایند زیرا در صورت نرسیدن به نتیجه دلخواه و بدترشدن علائم بیمار جراحی لیزری، بیحسی موضعی و برش آن تداخلی با دیگر روش‌های جراحی نخواهد داشت.
مزایای جراحی لیزری دیسک کمر
پزشکان استفاده از روش جراحی دیسک کمر با لیزر را به افراد دچار بیرون‌زدگی دیسک پیشنهاد می‌دهند. مزایای این روش عبارتند از:
- یک روش کم‌تهاجمی و سرپایی محسوب میشود.
- به بی‌هوشی عمومی نیازی نمیباشد.
- زمان جراحی کوتاه است.
- به ایجاد برش نیازی نیست و سبب ایجاد جای زخم نمی‌شود.
- زمان بهبودی کوتاه و روند توان‌بخشی سریع است.
- به ندرت امکان بروز عوارض وجود دارد.
- پس از جراحی اشخاص می‌توانند به سرعت، بهبود در عارضه خود را مشاهده کنند.
کاستی‌ها و معایب جراحی دیسک و لیزری
با وجود تمامی مزایا و فواید جراحی لیزری دیسک، این روش کاستی‌های نیز دارد. پیش از انتخاب این روش توصیه میشود تا کاستی‌های آن را نیز بررسی نمایید:
- با توجه به شرایط و ویژگی‌های فردی، این روش ممکن است برای همه مناسب و موثر نباشد.
- ممکن است برای رسیدن به اثربخشی مورد نظر نیاز به تکرار دوباره و سه‌باره داشته باشید.
- ممکن است برای برخی از انواع بیرون‌زدگی‌های دیسک موثر نباشد.
- ممکن است نسبت به روش‌هایی که تحت پوشش بیمه‌ها هستند هزینه‌بر باشد.
البته این معایب و کاستی مانع از توصیه این روش توسط پزشکان نشده است و آنان همچنان از تاثیرات و فواید جراحی لیزری بهره می‌برند زیرا حتی انجام این روش ، پیش از جراحی باز دیسک کمر عوارضی برای بیمار ایجاد نخواهد کرد. برای بررسی دقیق‌تر تاثیرگذاری این روش، نگاهی به مقالات علمی خواهیم داشت.
چه کسانی می‌توانند جراحی لیزری دیسک انجام دهند؟
جراحی لیزری دیسک کمر به دلیل نقاهت کم و اثربخشی بالا ممکن است افراد زیادی را ترغیب کند که این روش را به جای روش‌های درمانی دیگر انتخاب نمایند البته این روش ممکن است مناسب همه نباشد بنابراین اگر گروه‌های زیر هستید می‌توانید از این روش بهره ببرید:
- فتق دیسک جزئی تا متوسط دارید. جراحی لیزری ممکن است علائم افرادی که بیرون‌زدگی‌های شدید داشته باشند را تا حد زیادی کاهش دهد اما درمان قطعی صورت نخواهد گرفت.
- دچار علائم مزمن دیسک کمر هستید.
- دچار مشکلات سیاتیک هستید.
- قبلا از روش‌های غیرجراحی و فیزیوتراپی استفاده نمودید اما نتیجه نگرفتید.
- قبلا جراحی دیسک کمر انجام داده‌اید اما نتیجه نگرفته‌اید.
- قبلا جراحی لیزری داشتید اما دوباره علائم‌تان عود کرده‌است.
- به دلیل شرایط جسمی و اضافه وزن شدید امکان جراحی باز را ندارید.
- به دلیل بیماری و شرایط پزشکی خاص مثل فشار خون بالا، رقیق بودن خون و دیابت امکان عمل جراحی را ندارید.
- به دلیل مشکلات پزشکی نمی‌توانید تحت بی‌هوشی قرار بگیرید.
البته به خاطر داشته باشید در نهایت تایید پزشک برای اقدام به عمل جراحی لیزری دیسک کمر ضروری خواهد بود و شما بدون بررسی و معاینه نمی‌توانید برای عمل اقدام کنید. همچنین به یاد داشته باشید که انتظارات واقع بینانه از عمل لیزری داشته باشید در غیر این صورت نتیجه دلخواه به دست نخواهد آمد.
چه کسانی برای جراحی لیزری دیسک کمر مناسب نیستند؟
هر روش جراحی به دلیل کمتهاجم بودن، برای همه مناسب نیست البته این مورد توسط معاینه و بررسی پزشک مشخص خواهد شد اما اگر جزئی از گروه‌های زیر هستید، احتمالا روش لیزری برایتان مناسب نخواهد بود:
- فتق یا پارگی شدید دیسک کمر دارید که زندگی روزمره شما را مختل نموده است.
- فتق یا پارگی خیلی جزئی دارید. ( این افراد بهتر است تا روش‌های غیرجراحی و فیزیوتراپی را ادامه دهند.)
- مبتلا به بیماری دژنتراتیو ستون فقرات هستید و یا تنگی کانال نخاعی دارید.
- به بیماری‌های زمینه‌ای خاصی مبتلا هستید که امکان جراحی لیزری ندارید.
- دچار سرطان و یا بیماری‌های عفونی هستید.
- باردار هستید.
- بیرون‌زدگی دیسک در کنار عصب یا ارگان حیاتی قرار دارد.
- هنوز روش‌های غیرتهاجمی و فیزیوتراپی را امتحان نکرده‌اید.
- دچار ناهنجاری‌های اسکلتی و مشکلات استخوانی هستید.
- سندروم مفصل فاست و یا مشکلات طناب نخاعی دارید.
در صورت اینکه در هریک از گروه‌های فوق جا می‌گیرید، روش جراحی لیزری مناسب شما نخواهد بود. البته در شرایط خاص و تنها با نظر پزشک خود ممکن است بتوانید این جراحی را انجام دهید.
مقایسه جراحی لیزری دیسک کمر با دیگر روش‌های جراحی
پیش از انتخاب یک روش جراحی، افراد دوست دارند تا ویژگی‌های گزینه‌های موجود را بررسی نمایند تا بهترین و موثرترین روش را انتخاب کنند. جراحی دیسک باز، جراحی میکرودیسککتومی و جراحی آندوسکوپی دیسک از دیگر گزینه‌های جراحی فتق دیسک هستند.
- جراحی دیسک باز: جراحی دیسک باز متداول‌ترین روش جراحی برای درمان پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک کمر می‌باشد. در این روش برش کوچکی در پوست روی ستون فقرات ایجاد شده و مقداری از رباط و استخوان و همچنین مقداری از دیسک مورد نظر برداشته میشود.
- جراحی آندوسکوپی: در این روش از ابزار بسیار کوچک استفاده میشود به گونه‌ای که فقط به ایجاد یک برش کوچک نیاز می‌باشد. از این ابزار جهت افزایش سرعت بهبود و جلوگیری از ایجاد جای زخم که می‌تواند سبب بروز مشکلات شود، استفاده میشود. در این روش ابزار اندوسکوپ (یک لوله بلند و ظریف که دارای نور و دوربین در انتهای آن می‌باشد) از طریق یک برش کوچک وارد محل مورد نظر شده و در دیسک مورد نظر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- جراحی میکرودیسککتومی: میکرودیسککتومی یک روش جراحی کم‌تهاجمی محسوب میشود. هدف از به‌کارگیری این روش برداشتن بخشی از دیسک است که دچار فتق شده است تا فشار از روی اعصاب نخاعی برداشته شود. بخش آسیب‌دیده دیسک برداشته شده و جراح می‌تواند با استفاده از میکروسکوپ، ناحیه تحت جراحی را مشاهده کند.
در جدول زیر به مقایسه و بررسی ویژگی‌های روش‌های ذکرشده با جراحی لیزری خواهیم پرداخت:
| ویژگی‌ها | روش | جراحی لیزری | میکرودیسککتومی | جراحی اندوسکوپیک دیسک | جراحی باز |
| رویکرد | کم‌تهاجمی | کم‌تهاجمی | کم‌تهاجمی | تهاجمی | |
| کاربرد | بیرون‌زدگی جزئی تا متوسط | بیرون‌زدگی جزئی تا متوسط | بیرون‌زدگی جزئی تا متوسط | بیرون‌زدگی پیچیده و شدید | |
| اندازه برش | بسیار کوچک ، کمتر از 5 سانتی‌متر | کوچک، حدودا 5 سانتی‌متر | چند برش 2 تا 5 سانتی‌متری | بزرگ (بیشتر از 5 سانتی‌متر) | |
| بهبودی و نقاهت | 1 تا 2 روز | 2 تا 4 هفته | 2 تا 4 هفته | 3 تا 6 هفته | |
| نوع بی‌هوشی | بیحسی موضعی | بیحسی موضعی یا اپیدورال | بیحسی موضعی یا اپیدورال | بی‌هوشی کامل | |
آمادگی‌های پیش از جراحی لیزری دیسک کمر
پیش از جراحی تمامی بیماران مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت. این ارزیابی شامل بررسی سابقه پزشکی و معاینه بدنی و استفاده از آزمایش‌های مختلف است. این آزمایش‌ها شامل ام آر آی، سی تی اسکن یا میلوگرام جهت مشاهده و بررسی بیرون‌زدگی دیسک است. از زمان نتایج آزمایش‌ها نباید بیش از 6 ماه گذشته باشد.
آمادگی‌های لازم پیش از درمان دیسک کمر با لیزردرمانی عبارتند از:
- بایستی شخصی را جهت انتقال خود به منزل به همراه داشته باشید چرا که حداقل 24 ساعت پس از جراحی نباید رانندگی کنید.
- هر گونه داروی مصرفی را به پزشک اطلاع دهید.
- در صورت وجود عارضه‌های دیگر، بایستی در جلسه مشاوره به پزشک اطلاع داده شود.
- پیش از جراحی باید از رژیم غذایی سالم استفاده شود و مصرف سیگار نیز باید متوقف شود تا از بهبود کامل اطمینان حاصل شود.
- در روز درمان بایستی از مصرف غذا خودداری شود و بهتر است معده بیمار خالی باشد.
- از مصرف برخی از داروها که می‌توانند سبب خونریزی بیش از حد شده و یا اثر ماده بیحسی در زمان جراحی را کاهش می‌دهند، خودداری کنید.
روش جراحی لیزری دیسک کمر
در پاسخ به این پرسش که عمل دیسک کمر با لیزر چگونه است بایستی توجه شود که بر خلاف جراحی باز، در روش عمل لیزر دیسک کمر به برش نیازی نمیباشد. این روش از طریق پوست (توسط سوراخ کردن پوست با استفاده از بیحسی موضعی) انجام میشود. جراحی دیسک کمر با لیزر توسط تصویربرداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن انجام میشود. به این منظور، یک سوزن مخصوص توخالی وارد قسمت بیرون‌زدگی دیسک میشود. قطر این سوزن 1 میلی‌متر می‌باشد. زمانی که نوک سوزن به طور کامل در محل مورد نظر قرار بگیرد، مرحله بعد آغاز میشود.
- در زمان جراحی، یک سوزن توخالی تحت کنترل اشعه ایکس وارد دیسک میشود.
- پس از قرارگیری سوزن در محل مورد نظر، لیزر توسط جراح از طریق سوزن به مرکز دیسک (نوکلئوس پولپوزوس) منتقل میشود.
- انرژی لیزر بخش داخلی دیسک را تبخیر می‌کند. در نتیجه اندازه دیسک کاهش یافته و بیرون‌زدگی دیسک برطرف میشود.
- با استفاده از این روش، دیسک دیگر بر اعصاب مجاور فشار وارد نمیکند.
در پاسخ به این سوال که عمل لیزر دیسک کمر چقدر طول می‌کشد بایستی توجه شود که کل روند درمان معمولا به کمتر از یک ساعت زمان نیاز دارد.
پس از درمان بیمار بایستی حدود 60 دقیقه استراحت کند و جهت بازگشت به منزل به حدود 90 دقیقه زمان نیاز است. روز پس از درمان انجام فعالیت‌های سبک امکان‌پذیر است ولی از انجام فعالیت‌های سنگین مانند ورزش بایستی برای حدود 7 روز خودداری شود.
مراقبت‌های بعد از جراحی لیزری دیسک
پس از جراحی، شخص می‌تواند در همان روز درمان به منزل بازگردد. 24 ساعت استراحت پس از جراحی توصیه میشود. بیشتر افراد می‌توانند پس از یک هفته فعالیت‌های روزانه خود را ادامه دهند. افرادی که فعالیت‌های جسمانی انجام می‌دهند بایستی تا زمان بهبود کامل که حدود 6 هفته طول می‌کشد، منتظر بمانند.
مراقبت‌های بعد از جراحی دیسک کمر با لیزر شامل:
- ناحیه اطراف دیسک با استفاده از بیحسی موضعی، بی‌حس میشود. زمان بهبودی پس از این روش جراحی کوتاه است. معمولا پس از جراحی، اشخاص شاهد تسکین فوری درد هستند و بیشتر افراد می‌توانند پس از یک هفته فعالیت‌های شغلی خود را ادامه دهند.
- امکان دارد مقداری درد پس از جراحی ایجاد شود. ممکن است پزشک جهت رفع درد برای شخص داروی مُسکن تجویز کند.
- برای مدت دو تا سه هفته پس از جراحی بایستی از فیزیوتراپی استفاده شود. بیمار بسته به شغل مورد نظر نباید برای مدت دو تا شش هفته به محل کار برود. پس از 6 تا 8 هفته، بیمار می‌تواند رانندگی و تمارین ورزشی را ادامه دهد.
- توجه به عوامل زمینه‌ای که در بروز بیرون‌زدگی دیسک کمر موثر بوده‌اند از اهمیت زیادی برخوردار است. این عوامل شامل بهبود وضعیت بدنی، حفظ وزن ایده‌آل و رعایت مکانیک صحیح بدنی جهت جلوگیری از بروز مشکلات در آینده می‌باشند.
- ورزش مداوم، استفاده از رژیم غذایی متعادل و خودداری از مصرف سیگار می‌توانند به تسریع روند بهبود و حفظ وضعیت کلی سلامتی ستون فقرات کمک کنند.
عوارض احتمالی جراحی لیزری دیسک کمر
در ارتباط با عوارض جراحی لیزر دیسک کمر بایستی توجه شود که امکان دارد پس از جراحی مواردی که قبلا وجود نداشته‌اند مانند کمردرد، بیحسی و تنش عضلانی در ران‌ها ایجاد شود. این عوارض در هر شخصی متفاوت هستند ولی ممکن است در برخی از افراد علائم موقتی برای مدت یک هفته تا یک ماه پس از جراحی ایجاد شوند.
عوارض لیزر دیسک کمر جزئی هستند و به ندرت بروز می‌کنند و شامل:
- درد و کبودی در محل وارد شدن سوزن
- احتمال بروز عفونت در ناحیه وارد شدن سوزن
- بروز مشکلات خطرناک‌تر در صورت عدم قرارگیری سوزن در محل صحیح
اگرچه احتمال بروز عوارض در این روش نسبت به دیگر روش‌های جراحی کمتر است، احتمال بروز عفونت و عوارض دیگر در ناحیه تحت درمان وجود دارد. در صورت وجود هر گونه سوال پیش از درمان بایستی با پزشک مشورت شود.
هزینه جراحی لیزری دیسک کمر
هزینه جراحی بسته به مرکز درمانی ( خصوصی، دولتی، یا کلینیک) ممکن است متفاوت باشد. همچنین برای برآورد هزینه عمل لیزر دیسک کمر باید دستمزد پزشک را نیز در نظر بگیرید. به علاوه، جراحی لیزری دیسک کمر یک روش نوین است که برخی بیمه‌های درمانی پوششی برای آن ارائه نمی‌کنند، لذا پیش از جراحی، حتما برای بررسی پوشش بیمه‌ای خود حتما اقدام نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر و پاسخ به سوالات خود با شماره تلفن‌های ما در تماس باشید.
سوالات متداول
آیا جراحی دیسک کمر با لیزر سبب آسیبدیدگی دیسکها میشود؟
لیزر تنها در ناحیه مورد نظر استفاده میشود و به دیسکهای بین مهرهای آسیبی وارد نمیکند.
آیا جراحی لیزری دیسک کمر نیاز به بستری در بیمارستان دارد؟
خیر، این جراحی را میتوان در کلینیک نیز انجام داد بنابراین نیاز به بستری در بیمارستان نمیباشد.
آیا جراحی با لیزر دردناک است؟
خیر این جراحی به دلیل کمتهاجم بودن آن و استفاده از بیحسی موضعی دردناک نخواهد بود
آیا ممکن است بعد از جراحی دوباره دیسک من عود کند؟
بله در صورتی که دستورالعملهای مراقبتی را رعایت نکنید و اضافه وزن داشته باشید و کارهای سنگین انجام دهید، ممکن است دوباره به فتق دیسک مبتلا شوید.
آیا جراحی لیزری دیسک کمر از درمان قطعی دیسک کمر است؟
برای پاسخ به این سوال، شرایط شما حتما بایستی معاینه و بررسی شود؛ اما لازم است بدانید در برخی موارد نیاز به تکرار فرایند درمان با لیزر وجود دارد و ممکن است نیاز به دو یا سه بار جراحی لیزری داشته باشید.
آیا بعد از جراحی لیزری کاملا بهبود خواهم یافت؟
بله جراحی لیزری روشی موثر است اما برای بهبود کامل نیاز است تا دستورالعملهای مراقبتی را رعایت کنید تا ستون فقرات شما دوباره در معرض فشار و بیرون‌زدگی دیسک قرار نگیرد.
آیا بعد از جراحی لیزری دیسک کمر حتما باید فیزیوتراپی انجام دهم؟
بله فیزیوتراپی به ماندگاری و تثبیت نتایج عمل کمک خواهد کرد.
چقدر زمان لازم است تا بهبودی کامل مشاهده شود؟
این مدت بسته به شرایط شما و میزان دقت در مراقبت بعد از عمل بستگی دارد اما به مرور حدودا از 3 تا 6 ماه بعد از عمل می‌توانید نتایج بهبودی کامل را مشاهده نمایید.
آیا بعد از درمان لیزری می‌توانم دوباره عمل جراحی دیسک باز انجام دهم؟
بله به دلیل خاصیت کم‌تهاجمی عمل لیزری دیسک شما می‌توانیدبدون خطر و نگرانی در مورد بی‌هوشی، جراحی دیسک باز انجام دهید؟
آیا بعد از یکبار عمل لیزری دیسک کمر باز هم می‌توانم آن را تکرار کنم؟
بله محدودیتی در تعداد جراحی لیزری دیسک کمر وجود ندارد.
جراحی لیزری دیسک کمر با لیزر کم‌توان و پرتوان چه تفاوتی دارد؟
جراحی لیزری یک روش جراحی است که با برش همراه است اما لیزر کم‌توان و پرتوان از روی پوست بیمار، بدون برش انرژی به ناحیه آسیب دیده ساتع می‌کند که فرایند بهبود بافت و خون‌رسانی به آن را تسریع می‌کند.
آیا عمل لیزری دیسک کمر برای بهبود درد سیاتیک نیز موثر است؟
بله در صورتی که درد سیاتیک ناشی از بیرون‌زدگی دیسک باشد، بر آن موثر خواهد بود.
