نوار عصب و عضله (EMG) چه چیزی را نشان می‌دهد و برای گرفتن آن به کجا مراجعه کنم؟

نوار عصب و عضله یک روش تشخیصی برای ارزیابی اختلالات عصبی – عضلانی است که با دریافت و ثبت سیگنال‌های ناشی از فعالیت عصب‌ها و ماهیچه‌ها، به تشخیص کمک می‌کند. برخی از اختلالاتی که با این روش قابل تشخیص هستند شامل سندرم تونل کارپال، دیسک کمر و گردن، دیستروفی یا تحلیل عضلانی، ام اس و غیره می‌شوند.

این تست، از دو بخش نوار عصب و نوار عضله تشکیل شده است که در نوار عصب الکترودهایی روی پوست قرار گرفته و در نوار عضله الکترود به وسیله یک سوزن وارد عضله می‌شود. سپس با ارسال تحریکات الکتریکی ضعیف، واکنش عصب و عضلات ثبت و بررسی می‌شوند. پزشک با تفسیر الگوهای الکتریکی، می‌تواند وجود اختلالات عصبی – عضلانی و همچنین محل و شدت آن‌ها را تشخیص دهد. این روش کاملاً بی‌درد است و عوارضی به همراه ندارد.

نوار عصب و عضله چیست؟

نوار عصب و عضله (EMG) یک تست تشخیصی است که فعالیت الکتریکی عضلات و عصب‌ها را بررسی می‌کند. سیگنال‌های عصبی از طریق نورون‌ها از مغز به عضلات منتقل می‌شوند و هرگونه اختلال در این مسیر می‌تواند باعث ایجاد مشکل در ارسال پیام‌های عصبی به مغز شود. این تست مشخص می‌کند آیا علائم ایجاد شده ناشی از عصب است یا اینکه عضله در دریافت و پاسخ به پیام‌های عصبی دچار اختلال شده است. پس از گرفتن نوار عصب و عضله، با ارزیابی هم‌زمان عصب و عضله، اختلالاتی مانند نوروپاتی، دیسک کمر و سندرم تونل کارپال شناسایی می‌شوند.

نوار عصب و عضله شامل دو بخش اصلی است. نوار عصب (NCV) که سرعت و قدرت سیگنال­‌های الکتریکی در حین حرکت از عصب‌ها را اندازه­‌گیری می­کند و وجود هرگونه آسیب یا اختلال عصبی را نشان می­دهد. بخش دوم نیز شامل نوار عضله (EMG) می‌شود که فعالیت الکتریکی عضلات را در حالت استراحت و در حین انقباض اندازه­‌گیری می­کند و چگونگی پاسخ ماهیچه­‌ها به سیگنال‌­های الکتریکی ارسال شده را نشان می­دهد.

برای گرفتن نوار عصب، الکترودهایی روی پوست و برای گرفتن نوار عضله، الکترودهایی توسط سوزن درون عضلات قرار داده می­شوند. سپس با ارسال امواج الکتریکی ضعیف، واکنش عضلات و اعصاب بررسی می­شوند. در نهایت این اطلاعات به‌صورت گرافیکی و عددی ثبت شده و بر روی مانیتور نشان داده می‌شود. پزشک نمودارها و اعداد به‌دست‌آمده را بررسی و تفسیر نموده و نوع عارضه یا اختلال را تشخیص می­دهد.

در نوار عصب و عضله از چه الکتریسیته‌ای استفاده می‌شود؟

در نوار عصب و عضله (EMG و NCV)، از الکتریسیته با ولتاژ پایین و جریان کنترل‌شده استفاده می‌شود. این الکتریسیته به دو صورت به کار می‌رود:

         1. در نوار عصب یا تست هدایت عصبی (NCV – Nerve Conduction Velocity)

• • نوع الکتریسیته: جریان الکتریکی با ولتاژ پایین و پالس‌های کوتاه
  • هدف: تحریک عصب برای اندازه‌گیری سرعت و قدرت انتقال سیگنال‌ها
  • ویژگی‌ها: پالس‌های الکتریکی کوچک که باعث ایجاد احساس گزگز یا تکان ناگهانی در محل تحریک می‌شود.
  • میزان درد: ممکن است کمی آزاردهنده باشد اما قابل تحمل است. حس آن شبیه به برق‌گرفتگی خفیف ناشی از فندک اجاق گاز یا شوکرهای اسباب‌بازی است. برخی افراد آن را مانند حسی که هنگام تماس ناگهانی با سیم برق خودرو ایجاد می‌شود توصیف می‌کنند. شدت این حس بسته به قدرت جریان و محل تحریک می‌تواند متفاوت باشد، اما معمولاً چند لحظه کوتاه طول می‌کشد و بعد از گرفتن نوار عصب و عضله از بین می‌رود.

       2.در نوار عضله یا الکترومیوگرافی (EMG – Electromyography)

• • نوع الکتریسیته: الکتریسیته داخلی بدن که از طریق الکترود سوزنی ثبت می‌شود. در نوار عضله از هیج الکتریسیته خارجی استفاده نمی‌شود و صرفاً جریان‌های الکتریکی طبیعی عضلات ثبت می‌شوند.
  • هدف: بررسی فعالیت الکتریکی عضلات در حالت استراحت و انقباض
  • ویژگی‌ها: پزشک یک سوزن نازک را وارد عضله می‌کند تا سیگنال‌های الکتریکی را ثبت کند.
  • میزان درد: به دلیل وارد شدن سوزن الکترود به درون عضله، درد شبیه به درد آمپول‌های عضلانی مانند آمپول پنی‌سیلین یا گرفتن خون است. در برخی نقاط بدن ممکن است دردناک‌تر از سایر نقاط باشد، مثلاً در دست و پا کمتر اما در ناحیه گردن یا صورت شدیدتر حس می‌شود. هنگام حرکت دادن عضله ممکن است درد بیشتر شود، اما معمولاً بعد از خروج سوزن درد بلافاصله از بین می‌رود.

چه کسانی باید برای گرفتن نوار عصب و عضله اقدام کنند؟

نوار عصب و عضله (EMG و NCS) معمولاً برای افرادی تجویز می‌شود که علائم آن‌ها نشان‌دهنده‌ی یک اختلال عصبی یا عضلانی است. این تست به شناسایی بیماری‌هایی کمک می‌کند که بر اعصاب محیطی، ماهیچه‌ها یا ارتباط بین آن‌ها تأثیر می‌گذارند و می‌تواند شدت و محل آسیب را تعیین کند.

نوار عصب و عضله نه‌تنها وجود آسیب عصبی یا عضلانی را مشخص می‌کند، بلکه می‌تواند نوع و شدت آسیب را نیز تعیین کند. این تست اغلب در کنار سایر آزمایش‌ها مانند تصویربرداری MRI، سی‌تی‌اسکن و آزمایش خون برای تشخیص دقیق‌تر بیماری‌هایی مانند نوروپاتی، دیسک کمر، سندرم تونل کارپال، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و میاستنی گراویس استفاده می‌شود.

مواردی که نیاز به انجام این آزمایش را ضروری می‌کنند در زیر توضیح داده شده‌اند:

• ضعف عضلانی: کاهش توان عضلانی که ممکن است ناشی از بیماری‌های عصبی یا عضلانی باشد.
• بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن: احساس گزگز، مورمور یا کاهش حس در دست‌ها، بازوها، پاها یا سایر نواحی بدن که می‌تواند نشانه‌ی نوروپاتی محیطی یا فشردگی عصب باشد.
• اسپاسم و گرفتگی غیرعادی عضلات: انقباضات مکرر و غیرقابل‌کنترل که ممکن است به بیماری‌های عصبی-عضلانی مرتبط باشد.
• پرش یا انقباضات غیرارادی عضلات (فاسیکولاسیون): حرکات ناگهانی و غیرارادی عضلات که در برخی بیماری‌های عصبی مانند ALS دیده می‌شود.
• درد یا خستگی عضلانی غیر قابل توضیح: دردهای عضلانی مداوم که علت مشخصی ندارند و نیاز به بررسی دقیق‌تر دارند.
• اختلالات حرکتی یا کاهش هماهنگی عضلانی: مشکلاتی در کنترل حرکات بدن که ممکن است ناشی از آسیب اعصاب یا بیماری‌های عصبی باشد.
• فلج اندام: از دست دادن کامل یا نسبی توان حرکتی در یک یا چند اندام که می‌تواند به دلیل آسیب‌های نخاعی یا بیماری‌های عصبی باشد.
• بررسی آسیب عصبی پس از تصادفات یا جراحی‌ها: در صورتی که آسیب‌دیدگی به احتمال زیاد منجر به آسیب عصبی شده باشد.

گرفتن نوار عصب و عضله به چه کسانی توصیه نمی‌شود؟

اگرچه نوار عصب و عضله یک آزمایش ایمن و مفید برای تشخیص اختلالات عصبی و عضلانی است، اما در برخی افراد انجام آن ممکن است مناسب نباشد یا نیاز به احتیاط داشته باشد. در موارد زیر، بهتر است قبل از انجام این تست با پزشک مشورت شود:

• افراد دارای دستگاه تنظیم‌کننده ضربان قلب (پیس‌میکر) یا دفیبریلاتور قلبی: سیگنال‌های الکتریکی این آزمایش ممکن است با عملکرد این دستگاه‌ها تداخل داشته باشد.
• افرادی که از ایمپلنت‌های فلزی یا دستگاه‌های پزشکی داخلی استفاده می‌کنند: وجود فلز در بدن می‌تواند بر نتایج تست تأثیر بگذارد یا باعث ناراحتی بیمار شود.
• افراد مبتلا به اختلالات خونریزی یا مصرف‌کنندگان داروهای رقیق‌کننده خون: وارد کردن سوزن به عضلات در این افراد ممکن است باعث خونریزی بیش‌ازحد یا هماتوم شود.
• افرادی که دچار عفونت یا زخم‌های پوستی در محل تست هستند: ورود سوزن به مناطق عفونی می‌تواند خطر گسترش عفونت را افزایش دهد.

تست نوار عصب و عضله با چه هدفی گرفته می‌شود؟

هدف از انجام نوار عصب و عضله، بررسی عملکرد اعصاب محیطی و عضلات در ناحیه‌ای از بدن است که دچار ضعف، درد، بی‌حسی یا اختلال حرکتی شده است. این تست بسته به نوع عارضه و اندامی که تحت تأثیر قرار گرفته، می‌تواند برای تشخیص مشکلاتی مانند فشردگی عصب، نوروپاتی، آسیب‌های عضلانی، یا بیماری‌های عصبی-عضلانی به کار رود. برای مثال، اگر فردی دچار گزگز و بی‌حسی در دست‌ها باشد، تست برای بررسی سندرم تونل کارپال انجام می‌شود، درحالی‌که برای کمردردهای شدید همراه با انتشار درد به پاها، ممکن است به بررسی آسیب‌های عصبی ناشی از دیسک کمر نیاز باشد.

در زیر با توجه به اندام‌هایی که برای آن‌ها نوار عصب و عضله تجویز شده است، بیماری‌ها و عارضه‌های مختلف آن را بررسی می‌کنیم:

نوار عصب و عضله دست

تست نوار عصب و عضله دست معمولاً زمانی تجویز می‌شود که فرد به مشکلاتی مانند درد، بی‌حسی، گزگز یا ضعف در دست‌ها یا انگشتان خود دچار باشد. این علائم می‌توانند ناشی از آسیب‌های عصبی مانند فشردگی عصب، نوروپاتی محیطی یا اختلالات عضلانی باشند. همچنین اگر فرد از بیماری‌هایی همچون سندرم تونل کارپال یا نوروپاتی دیابتی رنج می‌برد، انجام این آزمایش برای تشخیص دقیق‌تر ضروری است.

این تست می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:

• آسیب در اعصاب دست
• مشکلات فشردگی عصب (مانند دیسک گردن)
• سندرم تونل کارپال
• ضعف یا کاهش عملکرد عضلات دست
• مشکلات مرتبط با نوروپاتی محیطی
• التهاب یا آسیب به عصب‌های محیطی

نوار عصب و عضله پا

 

نوار عصب و عضله پا زمانی توصیه می‌شود که فرد علائمی مانند درد، بی‌حسی، گزگز، ضعف یا سوزش در نواحی مختلف پاها یا ساق‌ها داشته باشد. این علائم ممکن است به علت مشکلات عصبی مانند آسیب به اعصاب محیطی، فشردگی عصب، یا اختلالات عضلانی مانند ضعف عضلات پا ایجاد شوند. تست نوار عصب و عضله پا همچنین می‌تواند برای تشخیص علل دردهای منتشره به پاها، مانند کمردردهای ناشی از دیسک کمر یا آسیب‌های عصبی مرتبط با نوروپاتی دیابتی مفید باشد.

این تست می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:

• آسیب عصبی در اعصاب پا
• دیسک کمر
• سیاتیک
• ضعف یا کاهش عملکرد عضلات پا
• نوروپاتی محیطی یا نوروپاتی دیابتی
• اختلالات مربوط به انتقال سیگنال‌های عصبی در پا

نوار عصب و عضله کمر

 

تست نوار عصب و عضله کمر زمانی انجام می‌شود که فرد از درد شدید یا مزمن در ناحیه کمر یا لگن رنج می‌برد که به پاها منتشر می‌شود. این علائم می‌تواند ناشی از مشکلاتی مانند دیسک کمر، فشردگی ریشه‌های عصبی یا آسیب به اعصاب محیطی باشد. همچنین اگر فرد دچار علائمی همچون ضعف عضلانی در پاها، کاهش حساسیت یا مشکلات حرکتی باشد، نوار عصب و عضله کمر می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر و درمان مناسب کمک کند.

این تست می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:

• آسیب به ریشه‌های عصبی در ناحیه کمر
• فشردگی یا التهاب عصب‌ها (مانند فتق دیسک)
• مشکلات در انتقال سیگنال‌های عصبی به پاها
• ضعف یا اختلال در عملکرد عضلات کمر
• درد عصبی و مشکلات مربوط به سیاتیک
• نوروپاتی محیطی یا آسیب‌های عصبی به علت بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت

نوار عصب و عضله گردن

 

تست نوار عصب و عضله گردن زمانی انجام می‌شود که فرد از درد، بی‌حسی یا ضعف در نواحی گردن، شانه‌ها یا دست‌ها شکایت دارد. این علائم می‌تواند به دلیل مشکلات عصبی مانند فشار روی عصب‌های گردن، آسیب به اعصاب محیطی یا اختلالات عضلانی ایجاد شود. اگر فرد دچار مشکلاتی مانند کاهش حس یا ضعف در دست‌ها و بازوها باشد، انجام نوار عصب و عضله گردن می‌تواند به شناسایی علت دقیق کمک کند.

این تست می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:

• فشردگی عصب در ناحیه گردن
• آسیب به عصب‌های گردنی
• اختلالات عضلانی در نواحی گردن و شانه
• التهاب یا آسیب عصبی در ناحیه گردن
• اختلالات در عملکرد عصبی و عضلانی دست‌ها و بازوها
• مشکلات مرتبط با انتقال سیگنال‌های عصبی از گردن به اندام‌های فوقانی

نوار عصب و عضله صورت

 

 

عکس از گرفتن نوار عصب و عضله صورت

تست نوار عصب و عضله صورت زمانی توصیه می‌شود که فرد از مشکلاتی مانند ضعف عضلانی، بی‌حسی یا اختلال در حرکت عضلات صورت شکایت داشته باشد. این علائم می‌تواند به دلیل آسیب به عصب‌های صورت، مانند عصب فاسیال یا اختلالات عصبی و عضلانی که بر عضلات صورت تأثیر می‌گذارند، باشد. در صورتی که فرد از افتادگی صورت، مشکلات در لبخند زدن یا بستن چشم‌ها رنج می‌برد، این آزمایش به شناسایی علت دقیق و درمان مؤثر کمک می‌کند.

این تست می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:

• آسیب به عصب فاسیال (عصب صورت)
• مشکلات مرتبط با اختلالات عصبی صورت
• ضعف یا فلج عضلات صورت
• التهاب یا آسیب به عصب‌های صورت
• اختلالات عضلانی صورت مانند دیستروفی عضلانی
• مشکلات در انتقال سیگنال‌های عصبی در عضلات صورت

نوار عصب و عضله مثانه

تست نوار عصب و عضله مثانه زمانی تجویز می‌شود که فرد از مشکلاتی مانند اختلالات ادراری، بی‌اختیاری، تأخیر در شروع ادرار یا احساس کامل تخلیه نشدن مثانه شکایت داشته باشد. این علائم می‌تواند ناشی از اختلالات عصبی تأثیرگذار بر عملکرد مثانه باشد، مانند آسیب به اعصاب مسئول کنترل ادرار یا مشکلات عضلانی در ناحیه مثانه. نوار عصب و عضله مثانه می‌تواند برای شناسایی علل زمینه‌ای اختلالات ادراری و کمک به تعیین روش درمان مناسب استفاده شود.

این تست می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:

• آسیب به اعصاب مثانه
• اختلالات در عملکرد عضلات مثانه
• مشکلات در هماهنگی بین عصب‌ها و عضلات مثانه
• نشانه‌های نوروپاتی مرتبط با مثانه
• اختلالات عصبی که منجر به بی‌اختیاری یا مشکل در تخلیه مثانه می‌شود
• تغییرات در پاسخ عصبی و عضلانی مثانه

نوار عصب و عضله سایر اندام‌ها

تست نوار عصب و عضله برای سایر اندام‌ها زمانی انجام می‌شود که فرد از مشکلات عصبی یا عضلانی در نواحی مختلف بدن شکایت داشته باشد که به طور خاص شامل اندام‌هایی غیر از دست، پا، گردن یا صورت باشد. این مشکلات می‌تواند شامل درد، ضعف، بی‌حسی یا اختلالات حرکتی در نواحی مانند عضلات اطراف چشم، شکم، پشت، قفسه سینه یا سایر نواحی بدن باشد. نوار عصب و عضله برای بررسی عملکرد اعصاب و عضلات این اندام‌ها و شناسایی مشکلاتی مانند نوروپاتی یا آسیب‌های عصبی به کار می‌رود.

آمادگی‌های قبل از نوار عصب و عضله

قبل از انجام آزمایش نوار عصب و عضله باید موارد زیر در نظر گرفته شود  و بر اساس آن آماده شوید:

• شب قبل از انجام آزمایش بهتر استحمام کنید تا چربی اضافی پوست پاک شود.
• بهتر است از چند روز قبل از انجام آزمایش از استفاده از هرگونه لوسیون، کرم یا روغن اجتناب کنید.
• حداقل 3 ساعت قبل از تست از کشیدن سیگار خودداری کنید.
• لباس‌های گشاد و راحت بپوشید که امکان دسترسی به ناحیه مورد نظر آسان‌تر شود. برای نوار عصب و عضله بازو، آستین‌کوتاه بپوشید و برای آزمایش پا، شلوار راحتی بپوشید.
• در صورت مصرف هر گونه دارو، به‌ویژه رقیق‌کننده‌های خون، یا داشتن ضربان‌ساز (پیس‌میکر)، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
• لازم نیست قبل از آزمایش ناشتا باشید، اما از 6 ساعت قبل از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار خودداری کنید.

در کلینیک ژیوار نوار عصب و عضله چگونه گرفته می‌شود؟

نوار عصب و عضله در کلینیک ژیوار معمولاً در دو مرحله انجام می‌شود که شامل نوار عصب و نوار عضله است. هر یک از این مراحل با هدف خاصی انجام می‌شود و بسته به تعداد عضلات و اعصابی که باید ارزیابی شوند، ممکن است طول آزمایش متفاوت باشد. به طور کلی، این تست‌ها معمولاً بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد.

نوار عصب

فیلم گرفتن نوار عصب دست

فیلم گرفتن نوار عصب پا

در مرحله نوار عصب (NCV)، الکترودهای کوچکی بر روی پوست در محل عصب مورد نظر قرار می‌گیرند. سپس امواج الکتریکی به منظور تحریک عصب ارسال می‌شود. الکترودها سرعت حرکت این امواج و پاسخ عصب را ثبت کرده و روی مانیتور نمایش می‌دهند. این آزمایش معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و شدت امواج به تدریج افزایش می‌یابد تا زمانی که عصب دیگر پاسخی به امواج ندهد. درد ناشی از این مرحله معمولاً خفیف است و بیشتر به صورت حس گزگز یا شوک خفیف احساس می‌شود.

نوار عضله

فیلم گرفتن نوار عضله پا

در مرحله نوار عضله (EMG)، برای بررسی فعالیت الکتریکی عضلات، از یک الکترود سوزنی نازک استفاده می‌شود که به پوست وارد می‌شود تا فعالیت عضله را در حالت استراحت و انقباض ثبت کند. این مرحله معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد زیرا هر عضله به صورت جداگانه آزمایش می‌شود. در این مرحله، پزشک ممکن است از شما بخواهد که عضلات خاصی را به طرق مختلف منقبض کنید. درد ناشی از این مرحله می‌تواند بیشتر از مرحله نوار عصب باشد و ممکن است کمی ناراحتی ایجاد کند، اما معمولاً قابل تحمل است.

نوار عصب و عضله در کودکان

در کودکان نیز این آزمایش‌ها به طور مشابه انجام می‌شود، اما روش‌ها به گونه‌ای تطبیق داده می‌شوند که مناسب‌تر و راحت‌تر برای سنین پایین باشند. کودک ممکن است از آزمایش‌ها به دلیل ناآشنا بودن با فرآیندها احساس اضطراب کند، بنابراین تیم پزشکی در کلینیک ژیوار تلاش می‌کند تا محیطی آرام و حمایتی ایجاد کند تا کودک تجربه‌ای بدون استرس داشته باشد.

مراقبت‌های بعد از نوار عصب و عضله

آزمایش نوار عصب و عضله به مراقبت‌های بعدی خاصی نیاز ندارد. هرگونه ناراحتی یا کبودی جزئی، موقتی است و در صورت نیاز با اقدامات ساده مانند کمپرس یخ، آنتی‌بیوتیک و مسکن‌های معمولی قابل کنترل است.

اما بهتر است نکات زیر را پس از آزمایش نوار عصب و عضله در نظر داشته باشید:

• بلافاصله پس از اتمام تست می‌توانید به فعالیت‌های عادی بازگردید.
• تا 24 ساعت پس از آزمایش از استفاده از لوسیون‌ها، کرم‌ها یا پمادها روی پوست خودداری کنید، زیرا این امر می‌تواند خطر عفونت در محل‌هایی که سوزن الکترود وارد آن شده است را افزایش دهد.
• ممکن است در محل‌هایی که الکترودهای سوزنی وارد عضلات شده‌­اند، درد، کبودی یا تورم موقتی احساس کنید. این علائم طبیعی هستند و ظرف چند روز برطرف خواهند شد.

برای کمک به تسکین هر گونه درد یا کبودی، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• یک کیسه یخ را هر بار به مدت 10 دقیقه و در صورت نیاز هر ساعت یکبار روی ناحیه مورد نظر قرار دهید.
• از داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.

تفسیر جواب نوار عصب و عضله

نمونه جواب نوار عصب و عضله بیماری که سندرم تونل کارپال در هر دو دست

تفسیر نتایج نوار عصب و عضله از طریق تجزیه و تحلیل فعالیت الکتریکی ثبت شده از اعصاب و عضلات در طول انقباض انجام می‌شود. پزشک برای تفسیر نتایج بررسی می‌کند که آیا الگوهای غیرطبیعی در نوار عصب و عضله وجود دارد یا خیر، زیرا وجود این الگوها می‌تواند نشان‌دهنده یک اختلال خاص باشد. به‌عنوان‌ مثال، الگوهای غیرطبیعی در نوار عضله نشان‌دهنده وجود اختلالات (ضعف یا تحلیل) عضلانی است، در حالی‌که نتایج غیرطبیعی در نوار عصبی مربوط به آسیب عصبی است.

چند تفسیر رایج نوار عصب و عضله به‌صورت زیر است:

نتایج طبیعی

هنگامی‌که نتیجه نوار عصب و عضله طبیعی است، عضلات در طول انقباض در یک الگوی هماهنگ واکنش نشان می‌دهند و فعالیت الکتریکی متناسب با افزایش نیروی عضلانی افزایش می‌یابد. همچنین در حالت استراحت عضلات نیز هیچ‌گونه فعالیت غیرطبیعی خود‌به‌خودی مشاهده نمی‌شود. در این حالت معمولاً می‌توان ادعا کرد که فرد دچار اختلالات عصبی – عضلانی نیست.

اختلالات عصبی

نتیجه نوار عصب زمانی نشانگر اختلالات عصبی است که اعصاب به امواج ارسالی واکنشی نشان ندهند یا در حالت استراحت، به‌صورت خودبه‌خود و ناگهانی واکنش نشان دهند (پیک غیرطبیعی در نمودار). وجود این تغییرات در نتیجه نوار عصب و عضله می­تواند نشان­‌دهنده وجود نوروپاتی باشد.

اختلالات عضلانی

نوار عضله درصورتی اختلالات عضلانی را نشان می‌دهد که نتایج شامل پیک‌های غیرطبیعی در ولتاژهای مثبت و وجود فعالیت خود‌به‌خودی غیرطبیعی در عضلات باشد. عارضه‌هایی از قبیل پلی‌میوزیت (Polymyositis)، درماتومیوزیت، دیستروفی‌ عضلانی و اختلالات عصبی – عضلانی ارثی اغلب با پیک‌های غیرطبیعی در نوار عصب و عضله همراه هستند.

عوارض نوار عصب و عضله

گرفتن نوار عصب و عضله به‌طورکلی بی‌خطر است و یک روش کاملاً ایمن است. اما ممکن است که انجام الکترومیوگرافی عوارض جانبی خفیفی از قبیل درد یا کبودی در محل واردکردن سوزن و افزایش موقت درد یا گرفتگی عضلات به همراه داشته باشد. این عوارض جانبی بسیار خفیف هستند و معمولاً ظرف چند ساعت پس از آزمایش برطرف می‌شوند.

البته ممکن است در موارد بسیار نادری برخی عوارض جدی نیز پس از گرفتن نوار عصب و عضله رخ دهد. به‌عنوان مثال ممکن است فرد دچار خونریزی یا عفونت در محل واردکردن سوزن شود (احتمال کم) یا متحمل آسیب عصبی ناشی از واردکردن سوزن شود (بسیار نادر). احتمال بروز عوارض زمانی‌که آزمایش توسط یک پزشک مجرب و با رعایت تکنیک‌های مناسب انجام شود بسیار کم است.

هزینه نوار عصب و عضله

هزینه نوار عصب و عضله در ایران بسته به تعداد اندام‌های مورد آزمایش، شهر محل سکونت و نوع مرکز درمانی برای هر فرد متفاوت است؛ اما به‌طورکلی این روش نسبت به سایز آزمایش‌های پزشکی نسبتاً ارزان‌قیمت محسوب می­شود. به­‌علاوه، بیمه‌های پایه مانند تأمین اجتماعی و بیمه سلامت بخشی از هزینه نوار عصب و عضله را پوشش می‌دهند. همچنین بیمه‌های خصوصی و تکمیلی نیز بسته به نوع بیمه و شرایط قرارداد می‌توانند تا ۹۰% هزینه این آزمایش را پوشش دهند.

گرفتن نوار عصب و عضله در مرکز ژیوار

گرفتن نوار عصب و عضله در مرکز ژیوار با استفاده از تجهیزات پیشرفته و توسط متخصصین مجرب انجام می‌شود. این آزمایش‌ها در دو مرحله نوار عصب (NCV) و نوار عضله (EMG) به طور دقیق برای ارزیابی عملکرد اعصاب و عضلات انجام می‌گردند. فرآیند آزمایش در محیطی آرام و بدون استرس انجام می‌شود و بسته به تعداد نواحی مورد بررسی، بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه زمان می‌برد. تیم پزشکی مرکز ژیوار تلاش می‌کند تا این فرایند را برای مراجعه‌کنندگان، راحت و قابل تحمل سازد.

نظرات مراجعه‌کنندگان محترم کلینیک

نظرات سایت نوبت‌دات‌آی‌آر:

نظرات سایت دکترتو:

سؤالات متداول

آیا نتایج تست نوار عصب و عضله بلافاصله پس از انجام آن قابل دسترسی است؟

در بسیاری از مراکز، نتایج اولیه تست بلافاصله پس از انجام آن در اختیار بیمار قرار می‌گیرد. با این حال، تفسیر کامل و نهایی نتایج ممکن است نیاز به زمان بیشتری داشته باشد و توسط پزشک متخصص انجام شود.

آیا نتیجه نوار عصب و عضله می‌تواند تحت تأثیر استرس یا اضطراب باشد؟

بله، در برخی موارد استرس و اضطراب می‌توانند بر روی نتایج EMG تأثیر بگذارند، زیرا تنش عضلانی غیرارادی ممکن است باعث تغییر در فعالیت الکتریکی عضلات شود. بهتر است قبل از انجام تست آرامش داشته باشید.

آیا مصرف قهوه یا چای قبل از انجام نوار عصب و عضله مشکلی ایجاد می‌کند؟

کافئین می‌تواند باعث افزایش تحریک‌پذیری عضلات شود، اما در بیشتر موارد تأثیر آن بر نتایج EMG جزئی است. با این حال، در موارد خاص، پزشک ممکن است توصیه کند که از مصرف کافئین چند ساعت قبل از تست خودداری کنید.

آیا نوار عصب و عضله می‌تواند بیماری‌هایی مانند ام‌اس (MS) را تشخیص دهد؟

خیر، EMG و NCV برای بررسی عملکرد عصب‌ها و عضلات استفاده می‌شوند، اما بیماری‌هایی مانند ام‌اس که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کنند، معمولاً با روش‌هایی مانند MRI و آزمایش مایع مغزی نخاعی تشخیص داده می‌شوند.

آیا افرادی که دارای تاتو در ناحیه مورد بررسی هستند، ممکن است نتیجه تستشان تحت تأثیر قرار بگیرد؟

در برخی موارد، تاتو ممکن است باعث ایجاد مقاومت بیشتر در سطح پوست شده و روی کیفیت سیگنال‌های الکتریکی تأثیر بگذارد. البته این تأثیر معمولاً جزئی است و پزشک می‌تواند با جابجایی الکترودها آن را جبران کند.

آیا انجام نوار عصب و عضله می‌تواند باعث ضعف یا آسیب دائمی به عضلات یا اعصاب شود؟

خیر، این تست یک روش تشخیصی ایمن است و در صورت انجام توسط متخصص، آسیبی به عضلات یا اعصاب وارد نمی‌کند. در برخی موارد ممکن است پس از تست، احساس خستگی یا درد خفیف داشته باشید که موقتی است.

اگر نوار عصب و عضله طبیعی باشد، اما همچنان علائم وجود داشته باشد، چه باید کرد؟

گاهی اوقات، برخی بیماری‌های عصبی-عضلانی در مراحل اولیه ممکن است در EMG و NCV نشان داده نشوند. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی مانند MRI یا آزمایش خون را توصیه کند.

آیا استفاده از کرم‌های ضد درد یا داروهای موضعی قبل از گرفتن نوار مشکلی ایجاد می‌کند؟

بله، برخی کرم‌ها و داروهای موضعی ممکن است بر حساسیت اعصاب و دقت نتایج تأثیر بگذارند. بهتر است قبل از انجام تست از مصرف این محصولات خودداری کنید.

آیا نوار عصب و عضله در زنان باردار و شیرده مشکلی ایجاد می‌کند؟

بله، آزمایش الکترومیوگرافی برای زنان باردار و شیرده کاملا ایمن است. نوار عصب و عضله یک تکنیک غیر تهاجمی است که فعالیت الکتریکی عضلات را اندازه‌گیری می‌کند و شامل هیچ گونه تشعشع یا مواد مضری نیست که بتواند به طور بالقوه به مادر یا جنین آسیب برساند.

آیا نوار عصب و عضله درد دارد؟

نوار عصب و عضله می‌تواند مقداری بسیار کمی درد ایجاد کند. میزان درد بسیار کم است.

نوار عصب و عضله چقدر چقدر طول می‌کشد؟

نوار عصب و عضله معمولاً بین 30 تا 90 دقیقه ممکن است به طول بی‌انجامد.

تفاوت نوار عضله (emg) با تست نوار عصب (ncv یا ncs) در چیست؟

تفاوت اصلی بین نوار عضله (EMG) و نوار عصب (NCS) یا (NCV) در این است که EMG فعالیت الکتریکی عضلات را اندازه‌­گیری می­کند، درحالی‌که NCS توانایی اعصاب در انتقال سیگنال‌های الکتریکی را ارزیابی می­کند.

رژیم غذایی قبل و بعد از نوار عصب و عضله چگونه باید باشد؟

قبل از انجام آزمایش نوار عصب و عضله نیازی به ناشتا بودن یا رژیم غذایی خاصی ندارید. شما می‌توانید به طور معمول غذا بخورید و بنوشید. بااین‌حال، توصیه می­شود از مصرف غذاها و نوشیدنی­‌های حاوی کافئین (قهوه، چای، کولا، شکلات) به مدت 2 تا 3 ساعت قبل از آزمایش خودداری کنید. پس از آزمایش نیز هیچ محدودیت غذایی وجود ندارد. می­توانید بلافاصله رژیم غذایی و فعالیت­‌های عادی خود را از سر بگیرید.

آیا با نوار عصب و عضله می‌توان دیسک کمر را تشخیص داد ؟

نوار عصب و عضله می‌تواند فشار و التهاب ناشی از دیسک کمر را بر سیاتیک و ریشه‌های عصبی تشخیص دهد، اما برای تشخیص دقیق دیسک کمر در نهایت به عکس‌برداری نیاز است.

آیا نوار عصب و عضله برای تشخیص تنگی کانال نخاع استفاده می‌شود؟

 نوار عضله (EMG) و نوار عصب (NCS)  می‌­توانند ابزارهای تشخیصی مفیدی برای ارزیابی تنگی کانال نخاعی و فشار بر ریشه‌های عصبی باشند. به همین دلیل باید همراه با مطالعات تصویربرداری استفاده شوند.

آیا نوار عصب و عضله در تشخیص بیماری­‌های کودکان قابل استفاده است؟

نوار عصب و عضله می‌­تواند برای ارزیابی اختلالات عصبی – عضلانی بخصوص در تشخیص بیماری‌های ارثی مانند دیستروفی عضلانی، آمیوتروفی نخاعی و سندرم گیلن – باره در کودکان مفید باشد.

آیا نوار عصب و عضله کاربرد درمانی دارد؟

خیر، الکترومیوگرافی یک ابزار تشخیصی است و مستقیماً برای اهداف درمانی استفاده نمی‌شود.

آیا برای داغی کف پا انجام نوار عصب و عضله تجویز می‌شود؟

بله نوار عصب و عضله می‌­تواند در تشخیص علت داغی و افزایش دما در اندام‌­ها که اغلب کف پا را تحت‌تأثیر قرار می­دهند، مورداستفاده قرار گیرد.

آیا درد کف پا با نوار عصب و عضله قابل‌بررسی است؟

نوار عصب و عضله  می‌­تواند به تشخیص نوروپاتی‌ها یا اختلالات عصبی کمک کند که ممکن است به‌صورت سوزش یا درد پا ظاهر شوند.

آیا علت سوزن‌سوزن‌ شدن دست و پا با نوار عصب و عضله قابل شناسایی است؟

احساس سوزن‌سوزن‌ شدن در دست‌ها و پاها می‌­تواند نشانه اختلالات عصبی عضلانی باشد که یکی از اصلی‌ترین روش‌های تشخیصی علت گزگز یا سوزن‌سوزن شدن، گرفتن نوار عصب و عضله است.

آیا علت درد کشاله ران با نوار عصب و عضله قابل تشخیص است؟

نوار عصب و عضله می‌­تواند یک ابزار تشخیصی مفید برای تشخیص علت درد کشاله ران باشد، به‌ویژه زمانی که پزشک به گیرافتادن عصب یا عدم تعادل عضلانی مشکوک باشد.

نوار عصب و عضله در بیماران دارای پای دیابتی چه کاربردی دارد؟

الکترومیوگرافی می‌­تواند یک ابزار تشخیصی مفید برای ارزیابی عوارض پای دیابتی و شدت نوروپاتی دیابتی باشد. همچنین، نوار عصب همراه با نوار عضله می‌تواند میزان آسیب عصب محیطی را در نوروپاتی دیابتی تشخیص داده و ارزیابی کند.

با باتری قلب یا پیس‌میکر می‌توان نوار عصب و عضله گرفت؟

گرفتن نوار عصب و عضله در بیماران دارای دستگاه قلبی مانند ضربان‌ساز یا پیس‌میکر بی­‌خطر است؛ اما باید موارد احتیاطی رعایت شده و پزشک از موضوع مطلع باشد. در این بیماران بایستی از تحریک در نزدیکی دستگاه خودداری کرد و ترجیحاً از اندام مقابل برای تحریک و گرفتن نوار عصب و عضله استفاده نمود.

آیا بیماران مبتلا به انعقاد خون می‌توانند آزمایش نوار عصب و عضله را انجام دهند؟

در بیماران مبتلا به مشکلات انعقادی خون یا کسانی که از داروهای ضدانعقاد/ضد پلاکت استفاده می‌کنند، اقدامات احتیاطی خاصی بایستی حین الکترومیوگرافی انجام شود. زیرا خطر تشکیل هماتوم در این بیماران وجود دارد. پیروی از دستورالعمل‌ها برای قطع داروهای ضدانعقاد قبل از نوار عصب و عضله ضروری است.

نوار عصب و عضله در تشخیص ایدز چه کاربردی دارد؟

نوار عصب و عضله اغلب به‌عنوان یک ابزار تشخیصی برای ارزیابی عوارض عصبی در بیماران HIV و AIDS استفاده می­شود. در بیماران مبتلا به HIV که دارای اختلالات عصبی عضلانی هستند، باید در کنار سایر آزمایش‌ها، نوارعصب و عضله نیز گرفته شود.